اجزای اصلی یک مادربرد چه چیزهایی هستند؟

آشنایی با مادربرد

مادربرد یا به انگلیسی Motherboard، اصلی ترین قسمت هر کامپیوتر است که تمام قطعات یا بر روی آن نصب و یا به آن متصل می شوند، تکنولوژی ساخت این برد بسیار پیشرفته است. اگر به دقت به آن توجه کنید، خواهید دید که مدارهای بسیار باریکی (باریکتر از موی سر انسان) ارتباط بین قطعات نصب شده بر روی برد را به عهده دارد. یکی از جالب ترین قسمت‌های این برد، چند لایه بودن آن می‌باشد. در حقیقت چندین لایه مدار بر روی هم پرس شده و وظیفه اتصال قطعات را بر عهده دارند.

مادربردها دارای تنوع بسیار زیادی هستند. در این نوشته آرسس سعی داریم شرح کلی در خصوص قطعات نصب شده بر روی مادر برد و نوع کار آنها را ارائه دهیم.

آشنایی با قطعات

به شکل زیر توجه کنید تمامی قطعات یک مادربرد بصورت کامل توضیح داده شده است:

 

ZIF Socket

اولین قسمت مورد بحث ، محل نصب پردازنده اصلی یا CPU می‌باشد. این سوکت معمولاً با رنگ سفید بر روی مادربرد مشخص شده است.
به این سوکت Zero Insertion Force) Zif Socket ) نیز می‌گویند که دارای شماره‌های مخصوص مانند Socket 478 ،Socket775  و … می باشد.
CPU ها مدل‌های مختلف دارند که بنا به نوع مدلشان، بر روی مادربردهایی که از آن نوع CPU پشتیبانی می کنند، نصب می گردند. همانگونه که در شکل مشاهده می کنید این سوکت ها دارای حفره های بسیار ریزی می باشند که پایه های CPU درون آنها قرار می گیرد، در سرور ها این پایه ها از آلیاژ طلا به دلیل رسانایی بالا استفاده می‌شود و یکی از دلایل گران بودن این قطعات همین آلیاژ طلا است؛ در کامپیوترها نیز این پایه ها یا از جنس آلومینیوم هستند یا طلا.

البته شرکت اینتل سوکت و CPU خاصی را با نام LGA 775 طراحی کرده است که پایه ندارد و سطح زیری آن صاف است و برخلاف سوکت های قبلی، پایه هایی بر روی سوکت وجود دارد که باعث اتصال بین CPU و سوکت می شود. این کار باعث کمتر صدمه دیدن پایه های CPU شده و احتمال کج شدن آن را به صفر رسانده است.

 

RAM Slot

محل نصب RAM. این اسلات، با دو عدد چفت در کنار خود وظیفه نگهداشتن رم را بر عهده دارد.
امروزه رم ها نیز دارای دو مدل SD و DDR هستند و مشخصه ظاهری آنها شیاری که بر روی آن قرار دارد می باشد. اگر بر روی برد رم، یک شیار وجود داشت رم از نوع DDR است در غیر اینصورت از نوع قدیمی تر، یعنی SD می‌باشد.
نکته مهم دیگر، رنگ متفاوت اسلات های رم است. اگر در مادربردی اسلات رم ها دارای دو رنگ متفاوت باشند، به این مفهوم است که این مادربرد از تکنولوژی Dual Chanel پشتیبانی می کند.

Power Connector

قسمت بعدی کانکتور پاور ( منبع تغذیه ) می‌باشد.
همانگونه که در شکل مشخص است دو عدد کانکتور ولتاژ، از پاور به مادربرد متصل می شود. این دو کانکتور یکی بزرگ و مستطیل شکل و دیگری کوچک و مربع شکل می‌باشد (کانکتور ۱۲ ولت مادربرد). وظیفه این دو کانکتور انتقال ولتاژ از پاور به مادربرد است.

IDE

این قسمت محل نصب کابل دیتای هارد و CD ROM می‌باشد. توجه کنید رنگ متفاوت کانکتور نشان دهنده نوع آن می‌باشد معمولا IDE1 به رنگ آبی و اکثرا هارد اصلی سیستم را به آن وصل می کنند و IDE2 جهت نصب وسایلی مانند رایتر ، DVD Drive   و CD Drive   و … بکار می رود.

Floppy

محل نصب فلاپی که بوسیله کابل مخصوص، اتصال فلاپی داریو و مادربرد را فراهم می کند.

AGP Slot

محل نصب کارت VGA یا همان کارت گرافیک.
اکثر مادربردها دارای اسلات AGP هستند ولی در مادربردها جدید اسلاتی به نام PCI Express بهره می‌برند که سرعت و امکانات بهتری را ارائه می‌دهد.

PCI Slot

این اسلات ‌ها محل قرارگیری کارت‌‌های متداول و رایج PCI مانند کارت مودم ، کارت کپچر ، کارت TV و مواردی از این قیبل می باشند.

SATA Connector

این کانکتورها به SATA Connector معروف هستند و هاردهایی با تکنولوژی سریال را با عمل کرده با این تفاوت که از تکنولوژی ساخت پیشرفته تری برخوردارند سرعت بالای انتقال اطلاعات و حجم کمتر این نوع کابلها و سوکت ها از محاسن آن نسبت به IDE ها است. این مادربرد دارای دو عدد سوکت از نوع SATA و دو عدد هم سوکت متداول IDE است و می تواند تا شش عدد Device را پشتیبانی کرده و آدرس دهی کند.

SAS Connector

همانطور که از عنوان پیداست مخفف کلمه Serial Attached SCSI می باشد، در واقع این تکنولوژی یک انقلاب در تبدیل کردن Parallel SCSI به یک رابط نقطه به نقطه سریال یا point to point serial interface بود که مستقیما به دیسک درایوها متصل می شد. تکنولوژی SAS در مقایسه با SCSI های قدیمی از کارایی های بسیار بالاتری برخوردار است که از آن جمله می توان به امکان اتصال همزمان حداکثر ۱۲۸ عدد دستگاه جانبی مختلف با سایزهای مختلف با کابل های کوتاه و بلند را نام برد. در حالت Full Duplex یا دو طرفه همزمان شما می توانید سرعتی تا ۳ گیگابیت بر ثانیه را در این نوع تکنولوژی بدست بیاورید و علاوه بر اینها برعکس SCSI های قدیمی شما می توانید از دستگاه های SAS بصورت Hot Plug نیز استفاده کنید.

Chipset

یکی از مهمترین قسمت های هر مادربرد چیپ اصلی آن می‌باشد. شاید این قطعه را بتوان قلب مادربرد نامید. کنترل تمام قطعات موجود بر روی مادربرد بر عهده این قطعه می‌باشد. یکی از دلایل گران تر بودن یک مادربرد نسبت به مادربردهای دیگر مدل و شرکت سازنده آن قطعه است. برای مثال مادربردهایی که چیپ آنها ساخت شرکت اینتل است نسبت به مادربردهایی که چیپ آنها ساخت کمپانی های دیگری چون VIA ، SiS و … می باشند از سرعت بهتر و امکانات بالاتری برخوردار می‌باشند و لذا قیمت آنان نیز بیشتر است.

Battery Backup

اطلاعاتی مانند تاریخ ، ساعت ، پسورد BIOS ، تنظیمات مربوط به نحوه بوت شدن، فرکانس پردازنده و رم و مواردی از این قبیل که در برنامه BIOS مادربرد تنظیم می گردد، همگی در قسمتی به نام CMOS RAM ذخیره می شود. باطری مادربرد وظیفه تغذیه این IC را دارد.به همین دلیل است که با برداشتن باطری ، تاریخ و زمان و پسورد و دیگر تنظیمات BIOS به هم می ریزد.

USB Port

این پورت‌ها به نام USB معروف می باشند. این پورت ها به وسیله کابل‌های کیس به USB های جلو متصل شده و می توان از آنها استفاده کرد.

Rear Panel
PS/2 Mouse
Keyboard
Serial Port
Parallel Port
Speaker
Audio
Microphone
SPDIF in
SPFIF out

 

 

نکته:  SPDIF مخفف عبارت Interface Format Sony Philips Digital و رابط صدای دیجیتال می باشد.