در تصاویر بالا و پایین میتوان تفاوت جنس OEM و اورجینال را به وضوح مشاهده کرد. این تصاویر نمونههایی از دو منبع تغذیه (پاور) از دو برند مختلف است. همانطور که مشاهده میکنید اگر چه این دو محصول از نظر درونی شباهتهای بسیاری به هم دارند و مدارهای الکتریکی، عناصر و محل قرارگیری آنها تا حد زیادی به هم شبیه هستند در حالی که تحت نام دو برند کاملاً متمایز در بازار به فروش میرسند. این موضوع نشان دهنده آن است که شرکت طراح و سازنده هر دوی این برندها، یک شرکت واحد بوده و این دو برند صرفاً سفارشیسازیهای جزئی روی محصول اصلی را انجام دادهاند.
از همه این ها گذشته، سختافزارهای OEM (به این معنا که در اصل برای قرارگیری در محصول یک شرکت دیگر ساخته شدهاند) در بازار به وفور یافت می شوند. این محصولات قیمت پایین تری دارند اما در قابلیت و کارایی هیچ تفاوتی با محصول Retail ندارند. از این رو بیشتر مورد توجه کاربران قرار میگیرند. این محصولات معمولاً برای استفاده در یک سیستم دیگر از یک شرکت دیگر ساخته شدهاند اما گاهی مشاهده میشود که به صورت تکی نیز برای فروش موجود هستند. تصویر زیر نمونه هایی از این محصول را در بر می گیرند:
اما سختافزارهای OEM هم محدودیتهای خود را دارند. معمولاً هیچ نوع وسیله اضافی همراه آنها نیست؛ حتی اگر برای نصب و استفاده از آن ضروری باشد. برای مثال پردازندههای OEM در عین نداشتن بستهبندی، هیچ نوع فن و خنککنندهای هم به همراه ندارند.
همچنین از نظر پشتیبانی در قبال بخش نرمافزاری آن قطعه یا تعمیر آن به عنوان خدمات پس از فروش نیز ممکن است با محدودیتهایی روبهرو باشید. در کشور ما این نوع محصولات معمولاً به عنوان کالای بدون گارانتی و یا تحت گارانتی یک شرکت ثالث به عنوان قبولکننده تعهدات سازنده (به دلیل عدم ارتباط با سازنده اصلی در کشور) پذیرفته میشود.
نتیجه گیری
با توجه به توضیحات ارائه شده این سوال وجود دارد که آیا خرید یک محصول OEM ارزش این محدودیتها و کاستیها را دارد؟ پاسخ این سوال به نیازها و کاربرد شما از آن محصول بستگی دارد. به عنوان مثال خرید یک نرمافزار OEM با وجود ریسکهای مختلف فعال سازی و پشتیبانی، احتمالا بسیار بهصرفه خواهد بود.
در تصویر بالا دو نسخه OEM و Retail از ویندوز ۷ را مشاهده میکنید که نسخه OEM تقریباً نصف قیمت Retail فروخته میشود. اگر از آن دسته افرادی هستید که از سیستم خود برای چند سال استفاده خواهید کرد و در صورت به وجود آمدن مشکل، تماس با بخش پشتیبانی جزء راهکارهای مد نظرتان نیست، این یک خرید عالی خواهد بود که نصف مبلغ واقعی را برای این سیستم عامل پرداخت میکنید.
نرمافزارهای آنتی ویروس هم وضعیت مشابهی دارند و معمولا در نسخههای OEM حدود ۲۰ تا ۵۰ درصد قیمت کمتری نسبت به نسخههای Retail خواهند داشت. اما مشکل اصلی در تهیه نسخههای OEM این نوع محصولات است، به این دلیل که سازندگان چنین نرمافزارهایی تنها نسخه Retail را برای خرید پیش روی کاربر میگذارند.
در بخش سختافزار ماجرا کمی متفاوت است و عواملی چون خارج شدن از ردهی تولید و قیمت لوازم همراه که هنگام فروش به صورت OEM، حذف شدهاند نیز دخیل هستند. به عنوان مثال خرید یک درایو نوری OEM که از رده تولید خارج شده است، شاید به نظر بهصرفه باشد اما در صورت خرابی قطعهای از آن احتمالاً با عدم موجودی آن قطعه روبه رو میشوید که با قیمتی بسیار بیشتر از خود درایو، باید برای آن هزینه کرد.
کلام آخر
اما محصولاتی مانند پردازندههای بسیار گران قیمت هم در این دسته وجود دارند که با پایان زمان تولید خود، با قیمت بسیار ارزانتر، برای خالی کردن انبارها و جایگزین کردن با محصولات جدید به فروش میرسند که در صورت نبود نیاز به ارتقا میتوانند یک خرید ارزشمند باشند.
با آشنایی با مفاهیم OEM ، VAR و ODM اکنون باید متوجه شده باشید که یک محصول با برند X لزوماً در کارخانههای خود آن برند تولید نشده است. بلکه این محصول میتواند بر حسب طراحی، سفارش و شخصیسازیهای مدنظر یک کمپانی، توسط تولیدکنندهای دیگر تولید شود اما در نهایت با نام برند X و تحت خدمات این شرکت به بازار عرضه شود.