استاندارد SATA مخفف Serial Advanced Technology Attachment است. SAS نیز مخفف Serial Attached SCSI است. SCSI نیز مخفف Small Computer System Interface است. این دو شیوه، روش‌های متداول برای اتصال دستگاه‌های ذخیره‌سازی (هارد دیسک های) به کامپیوتر و یا سرور‌های مختلف است که وظیفه انتقال داده‌ها را بر عهده دارند.

پورت‌های SATA و SAS هر دو اتصالاتی برای وصل شدن هارد دیسک به مادربرد سرور هستند. در حالی که هر دو این اتصالات اشاره به رابط کاربری برای انتقال اطلاعات دارند، بیشتر برای شناختن نوع هارد دیسک مطرح می‌شوند. در خاطر داشته باشید که هدف اصلی این مقاله در مورد هارد دیسک‌های مغناطیسی است و درایو‌های حالت جامد (SSD) در نظر گرفته نشدند. در حالت عادی بالاترین سرعت هارد دیسک‌های نوع SATA در حد 7200 دور در ثانیه است. در سمت مقابل هارد دیسک‌های نوع Serial Attached SCSI در دو سرعت متفاوت 10K و 15K ساخته می‌شوند. K در واقع همان هزار است و اشاره مستقیمی به سرعت چرخش دیسک درون درایو دارد. بدون شک بزرگترین تفاوت بین SAS و SATA این است که درایو‌های SAS از سرعت دسترسی به اطلاعات بیشتری برخوردارند.

در حال حاضر بهترین شیوه اندازه گیری عملکرد یک هارد دیسک، میزان IOPS آن است. IOPS در واقع میزان و سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات روی هارد دیسک را نمایش می‌دهد. در صنعت ساخت دستگاه‌های ذخیره‌سازی میزان هشتاد IOPS برای دستگاه‌های SATA با سرعت 7.2K پذیرفته شده است. این در حالی است که IOPS برای دستگاه‌های ذخیره‌سازی SAS با سرعت 10K نزدیک به 120 در نظر گرفته شده. این میزان برای دستگاه‌هایی با سرعت 15K تا 180 نیز افزایش پیدا می‌کند که بیش از دو برابر نوع SATA است. این اعداد با در نظر گرفتن حجم زیاد کاری به وجود آمدند.

sas vs sata
sas vs sata

درایو‌های نوع SAS معمولا برای مصرف‌های صنعتی و سرور‌ها تولید می‌شوند، جایی که سرعت و دسترسی بالا بسیار مهم هستند، مثل عملیات بانکی. در سمت مقابل درایو‌های SATA بیشتر برای مصارف خانگی و دسکتاپ تولید می‌شوند. در این نوع استفاده معمولا فشار زیادی روی دستگاه ذخیره‌سازی برای سرعت دسترسی نیست و بیشتر برای پشتیبان گیری مورد استفاده قرار می‌گیرند. درایو‌های SAS معمولا بسیار مطمئن‌تر از درایود‌های SATA هستند. زمان اولین خطا در نظر گرفته شده برای درایو‌های SAS حدود 1.2 میلیون ساعت در نظر گرفته شده که این میزان برای درایوهای SATA تنها 700 هزار ساعت است.

با در نظر گرفتن ساختار فیزیکی، کابل‌های اتصال این دستگاه‌ها با یکدیگر کاملا متفاوت است. طول کابل‌های SATA به یک متر محدود می‌شود و وظیفه انتقال برق و اتصال به منبع تغذیه نیز توسط دو کابل کاملا مجزا انجام می‌شود. کابل SAS می‌تواند تا ده متر طول داشته باشد و نکته جالب در مورد آن نیز این است که دیگر نیازی به استفاده از کابل مجزای برق وجود ندارد چون کابل SAS به صورت همزمان قدرت انتقال برق و داده‌ها را دارد.

در بخش حجم نهایی ارائه شده درایو‌های SATA برنده بی چون و چرا این مبارزه هستند. درایو‌هایی با حجم سه ترابایت امروزه بسیار فراگیر شدند و حتی دیسک‌هایی با حجم هشت ترابایت از این خانواده به بازار عرضه شدند. گرچه معمولا میزان حجم این درایو‌ها چیزی بین یک یا سه ترابایت در نظر گرفته می‌شود که بسیار مقرون به صرفه است. در سمت مقابل دستگاه‌های ذخیره‌سازی SAS می‌توانند نهایتا حجمی معادل 900 گیگابایت را به کاربر ارائه کنند. این میزان برای دستگاه‌های عمومی پذیرفته شده در بازار به 450 الی 500 گیگابایت می‌رسد.

در نهایت باید گفت که هر کدام از دستگاه‌‌های ذخیره‌سازی SAS و SATA ویژگی‌های منحصر به فرد دارند. دستگاه‌های SATA می‌توانند حجم بسیار زیادی را در اختیار کاربر قرار دهند اما در سمت مقابل سرعت بسیار پایین‌تری نسبت به مدل‌های SAS دارند. دستگاه‌های ذخیره‌سازی SAS نیز سرعت بالا را فدای حجم بسیار پایین‌تر کردند. در هر صورت برای انتخاب دستگاه ذخیره‌سازی مناسب خود باید فاکتور‌های موجود را مد نظر قرار دهید. اهداف مد نظر برای استفاده از دستگاه‌ ذخیره سازی می‌تواند تاثیر مهمی در انتخاب دستگاه ذخیره‌سازی داشته باشد.